Fotoğraf Makinesi ve Lens Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler

İhtiyaç belirleme

Öncelikle bir çoğumuz zaten akıllı telefonlarımızda çok iyi kameralara sahibiz ve bir çoğuna ayrıca bir kameranın neden gerekli olduğunu düşünmek başta tuhaf gelebilir.

Fotoğraf çekmek kişiden kişiye farklı anlamlar ifade edebilir. Doğa fotoğrafçılığı, sokak fotoğrafçılığı, savaş fotoğrafçılığı, moda fotoğrafçılığı, portre fotoğrafçılığı, düğün fotoğrafçılığı, yemek fotoğrafçılığı, ürün fotoğrafçılığı, belgesel fotoğrafçılık… bir çok alana hizmet eden bu alanda öncelikle fotoğrafın size ne hitap ettiğini keşfetmeniz gerekli.

Kamera, lens, aksesuar gibi masraflı hobilere harcayacağınız paranızı çöpe atmadan önce biraz araştırma hayatınızı kurtarabilir. Alacağınız kamera, telefonunuz kadar kaliteli çekmiyor olabilir. Yada alacağınız lensin kullanım alanı sizi kısıtlayabilir. Fotoğraf çekmek bir zevk yerine mücadeleye dönüşmeden önce size tecrübelerim ve araştırmalarım ile yardımcı olmak istiyorum.

Artık bir kamera almaya karar verdiniz ve onlarca marka, ve binlerce lens çeşidi ile karşı karşıyasınız. Yada çoktan bir makine sahibisiniz ve ikinci bir lens arayışındasınız. Markalardan bağımsız olarak makinelerin temel özellikleri ve lens önerilerinde bulunmaya çalışacağım.

Yani kullanım alanınızı belirlemelisiniz.

Kullanım alanı, makine ve özellikle lens seçiminde en önemli etkenlerden birisidir. Lenslerin ne anlama geldiğini anlayabilmek için önce makinelerin temel özelliklerini hatırlayalım.

MAKİNE SEÇİMİ

Analog makineler:

“Analog Fotoğrafçılık” terimi, bir analog kamera ve film kullanan fotoğrafçılığı ifade eder. Kameraya bir rulo film yüklenir ve tıklamaya başladığınızda sihir başlar: ışık filmdeki kimyasallarla etkileşir ve bir görüntü kaydedilir. Film bir karanlık oda da işlendiğinde, film rulonuzda toplanan resimler canlanır. Uzun meşakatli bir yoldur. Çektiğiniz görüntüleri banyo yapmadan hemen göremezsiniz. Bir film kamerası seçmek söz konusu olduğunda, farklı kameraların farklı türlerde filmler çektiğini hatırlamak önemlidir. Kameralar farklı formatlarda ve boyutlarda film kullanır bazıları anında film kullanır. Bu seçenekler arasında en yaygın olanı, yerel film banyo stüdyoları ve fotoğrafçılarda işlenebilen 35 mm filmli makinelerdir. Farklı formatlar ve boyutlarda filmler mevcuttur.

Son olarak, anlık fotoğraflar işleyen polaroid makineler fotoğraf yıkamayı gerektirmez; sihirli bir şekilde birkaç saniye içinde baskıları elinizdedir.

Dijital SLR Makineler:

(Digital Single Lens Reflex) Değiştirilebilir tek lenslli dijital makine anlamına gelir. SLR şeklinde bilinen değişebilen objektifli filmli fotoğraf makinalarının aksine, ışık algılayıcısı olarak film değil CCD ya da CMOS görüntü algılayıcı sensör kullanır. Buradan alınan ışık bilgisi kameranın içinde değişik sayısal işlemlere, dengeleme ayarlarına ve dosya sıkıştırmasına uğradıktan sonra hazır hale gelir. Depolama alanı olarak günümüzde SD, CF gibi kartlar kullanılır. Fotoğraflar sıkıştırılmış JPEG veya RAW formatında kaydedilir. JPEG sıkıştırılmış bir format olduğu için kayıplıdır, bilgisayar ve telefonlarda görüntülenebilir. Profesyonel fotoğrafçılar sonradan daha detaylı işlenme yeteneği olan, hiçbir müdehaleye uğramamış RAW formatını tercih ederler. RAW formatında çekilmiş fotoğraflar bilgisayarda raw işleyen programlar ile uygun ayarlardan geçirildikten sonra TIFF (Kayıpsız Format) veya JPEG olarak kaydedilip basılmaya hazırlanır. RAW format işlenmeden önce bilgisayarda görüntülenemez.

Aynasız SLR Makineler:

Aynasız değiştirilebilir lensli kamera, dijital bir görüntüleme sistemi kullanır. “Aynasız” kelimesi, kameranın geleneksel DSLR kamera (bir üst makale) gibi bir optik aynasına veya optik bir vizöre sahip olmadığını, kamera görüntü sensörünün gördüklerini doğrudan görüntüleyen bir elektronik vizörü olduğunu gösterir. DSLR gibi ayna sistemi olmadığı için genellikle daha hızlı, daha sessiz çekim, sensörün gördüğünü doğrudan yansıttığı için aynalı sistemdeki gibi %1-3lük kadraj yanılsaması olmadan daha doğru çekim şansı tanır. Daha küçük gövde yapılarına sahiptir.

Sinema Kameralar:

Bu kameraları almaya geldiyseniz muhtemelen bilgiye ihtiyaç duymuyor olabilirsiniz.

Dijital sinematografi için dijital film kameraları, film stüdyolarında çekim yapan, geçmişte kullanılan film kameralarından ziyade dijital olarak çekim yapan video kameralardır.

Piyasada, üst düzey dijital sinematografi kullanımı için özel olarak tasarlanmış bir dizi video kamera bulunmaktadır. Bu kameralar tipik olarak nispeten büyük sensörler, seçilebilir kare hızları, düşük sıkıştırma oranlı veya bazı durumlarda sıkıştırma olmayan kayıt seçenekleri ve yüksek kaliteli daha net ışık tutarlılığı ve alan derinliğine sahip optik(lens)kullanma kabiliyeti sunar. Bazı kameralar pahalı, bazıları ise sadece kiralanabilir.

Başlıkta da belirttiğim gibi sinema kameraları yukarıdaki başlıklardan ayıran özelliği fotoğraf yerine video odaklı makineler oluşudur. Evde kullanım için tasarlanmış (DSLR ve Aynasız) kameralar bazı düşük bütçeli bağımsız sinema yapımlarında da kullanılmıştır.

Makinelerin özellikleri (Piksel Yalanı):

(INSTAGRAM ve sosyal medyada fotoğrafın kalite farkını anlayalım)

Yaygın bir düşünce biçimi olarak daha yüksek mega piksel daha kaliteli fotoğraf olarak algılanıyor. Bunu düzeltelim.

Çözünürlük önemli bir konu olsa da bir fotoğraf makinesinin kalitesini belirten tek kavram değildir. Fotoğraf temelde piksellerden oluşan bir görüntüdür. Fakat piksellerin oluşumunda, alan derinliği, dinamik aralık, renk derinliği, ISO hassasiyeti, işlemci, sensör, optik, bit rate, netlik alanı gibi fotoğrafın işlenmesinde birbiriyle ortak çalışan bir çok etken mevcuttur.

Fotoğrafta çözünürlük olarak karşımıza çıkan Megapiksel ifadesi ise fotoğrafı oluşturan alandaki toplam piksel sayısıdır.

Mesela uzun kenarı 6400, kısa kenarı ise 4800 piksel olan bir fotoğrafın çözünürlüğü 6400×4800=30.720.000 piksel ya da yaklaşık olarak 30 Megapikseldir.

Çözünürlük ne işe yarıyor?

Günlük kullanım için çözünürlük daha çok detay vermesi anlamında önemlidir. Örneğin aynı konunun 10 Megapiksellik bir fotoğrafı ile 20 Megapiksellik fotoğrafı arasında detaylar anlamında fark vardır. Ayrıca baskıda detaylı sonuç isteniyorsa yada fotoğrafa dijitalde yakınlaşıldığında daha fazla detay görmek için belli bir çözünürlüğün üstündeki fotoğraflar tercih edilir.

5 MP kamera ile de çekim yapsanız 30MP kamera ile de çekim yapsanız sosyal medyada piksel sayısının önemi neden yoktur?

Instagram’ın an itibari ile kullandığı maksimum fotoğraf paylaşım boyutu 1080×1920 piksel yani =2.073.600 piksel = 2MP’dir.

Peki o zaman neden instagram’da fotoğraflar arasında kalite farkı mevcut? Yukarıda bahsettiğim dinamik aralık, renk bit aralığı, optik kalitesi, alan derinliği vb. diğer etkenlerin toplamı nedeniyle instagram megapiksel sayısını sıkıştırsa bile kalite farkı görülmektedir.

LENS SEÇİMİ

Lens seçimi bana kalırsa makineden daha önemlidir. Kırılıp, optiği çizilmediği, otomatik netleme sistemi bozulmadığı sürece onlarca yıl kullanılabilir. Makinelerin gövdesi gibi teknoloji geliştikçe sürekli değiştirilmeye, geliştirilmeye ihtiyaç duyulmaz. Tabi ki en başta doğru seçimi yaptıysanız. Buna günümüzde hala 60-70 yıllık manuel lenslerin adaptör ile dijital makinelerde kullanılabildiği gibi bir kanıt var.

Öncelikle lenslerin yapısını tanıyalım.

DİYAFRAM

Bir kameranın merceği ışığı toplar ve sensöre odaklar – ama ne kadar ışık? Diyafram, fotoğraf dilimlerinde pozlama adı verilen bir görüntünün ne kadar açık veya koyu olduğunu etkileyen üç farklı ayardan biridir (diğer iki ayar ISO ve deklanşör hızıdır). Diyafram, lensin açıklığının genişliğini değiştirir. Lensin içinde, fotoğrafçı diyaframı ayarlarken bir dizi dairesel bıçak genişler ve daralır. Diyafram veya açıklık geniş olduğunda, görüntüye çok fazla ışık girer. Diyafram dar olduğunda, görüntüye çok az ışık girer. Otomatik modda fotoğraf çektiğinizde, kameranın içindeki bilgisayar açıklığın nereye ayarlanacağını belirler – parlak güneşli bir günde, açıklık muhtemelen çok dar(daha az ışık almak için), gece ise lens muhtemelen açıktır(daha fazla ışık almak için). Diyafram açıklığının çoğu için kafa karıştırmaya başladığı yer, sayılardır. Diyafram açıklığının f-duraklarında veya f /8 gibi f-sayılarında ne kadar geniş (veya dar) olduğu gösterilir. F / 1.8 gibi küçük bir sayı geniş diyafram anlamına gelirken, f / 22 gibi büyük bir sayı dar diyaframı gösterir, örneğin:

Diyafram aynı zamanda alan derinliğine etki eder. Alan derinliği fotoğrafınızda, hangi alan ve ne kadar mesafenin netlik içerisinde olduğunu belirler.

Daha açık diyafram(daha düşük rakam) Daha sınırlı alan derinliği demektir. Netliğinizi konunuza atadığınız zaman önü ve arkasında ki diğer objelerden mesafe arttıkça ayrışır. Örnek olarak; Portre çekimlerinde modeli çevresel faktörlerden ayırmak için kullanılır.

ODAK UZAKLIĞI

Geniş açı, normal ve tele olarak ayrılır. İnsan gözünün gördüğüne en yakın olduğu kabul edilen 35-60mm arası genel olarak 50mm lens standart olarak kabul edilir. 35mm ve aşağısı geniş açı, 60mm üzeri tele olarak kabul edilebilir.

Geniş açı
35mm ve altı geniş açı olarak kabul edilir, 24mm’nin altındaki her şey aşırı geniş açıdır.

Odak uzaklığı ne kadar kısaysa, görüş açınız o kadar geniş olur – yani çerçevenizi daha fazla görebilirsiniz. Alan derinliğine daha az etki eder. Daha yüksek derinlik alanı, daha fazla sahnenizin odakta(netlikte) olacağı anlamına gelir, ancak lensiniz ne kadar geniş olursa, o kadar az sıkıştırma elde edersiniz. Bu, özellikle yakın bir konunuz olduğunda arka planın çok daha uzakta görüneceği anlamına gelir. Ayrıca, sığ bir alan derinliği kullanarak öznenizi izole etmenin daha zor olacağı anlamına gelir. Geniş açılı lensler, küçük / dar yerler için idealdir, çünkü çerçeveye çok fazla sığmanıza izin verir ve küçük bir alanı gerçekte olduğundan çok daha büyük gösterebilir. Lensiniz ne kadar geniş olursa, portre çekimlerinde özellikle de objektife yakın olduğunda, genel olarak ideal olmayan, daha fazla bozulmaya/deformasyona sahip olursunuz.

Standart / Normal
“Normal” temelde 35mm ile 60mm arasındaki her şeyi kapsar. Bu aralıktaki en yaygın odak uzaklığı 50 mm’dir.

50 mm odak uzaklığı, mutlu bir alan derinliği, sıkıştırma ve bozulma arasında mükemmel bir aralıktır. Maksimum açık bir diyaframa ve nesnenize ne kadar yakın olduğunuza bağlı olarak, nispeten düşük sıkıştırma ve az bozulma ile çok sığ bir alan derinliği oluşturabilirsiniz. 50 mm odak uzaklığı, film kameraları için en yaygın odak uzaklığı olduğundan, genellikle en uygun fiyatlı ve mevcut olanıdır. Ek olarak, 50 mm lensler genellikle çok hızlı bir diyaframa sahiptir – en yaygın olarak f / 2 veya daha hızlıdır. Hızlı / büyük diyafram açıklığı, çok düşük ışıkta çekim yapabilmenizi sağlayarak iç mekan veya konser fotoğrafçılığı için mükemmeldir. Çok sığ bir alan derinliği yeteneği, konunuzu arka plandan yalıtacağı için portre için idealdir.

Telefoto
Esasen, 60 mm’nin üzerindeki her şey telefoto olarak kabul edilecektir. Odak uzaklığı arttıkça görüş açısı daralır, bu da çok daha fazla büyütme yapacağınız anlamına gelir. Telefoto lensler çok daha fazla sıkıştırmaya sahiptir ve bu da arka planın daha yakından görünmesini sağlar. Konunuzun ne kadar yakın olduğuna bağlı olarak, çok sığ bir alan derinliğine de sahip olabilirsiniz. Telefoto lensler portre, spor ve vahşi yaşam fotoğrafçılığı için mükemmeldir.

ZOOM (DEĞİŞKEN ODAKLI) LENSLER VE PRIME(SABİT ODAKLI) LENSLER

Sabit odaklı lensleri ve değişken odaklı lensleri, yalnızca onlara bakarak bile ayırmak oldukça kolaydır. Prime lensler sabit bir odak mesafesine sahiptir, yani bir zum halkası yoktur ve bir zum objektif gibi bir sahnenin optik olarak büyütülmüş görünümlerini sağlayamazlar. Genellikle fotoğrafçılığa yeni başlayan insanlar tarafından karşılaştırılsa da, profesyonel fotoğrafçıların belirli bir fotoğraf çekimi seansının taleplerine bağlı olarak, genellikle ana ekipmanlarının bir parçası olarak veya kamera çantalarında her iki lens türü vardır. Her bir lens markası için geniş bir prime ve zoom lens yelpazesi vardır. Sadece birini seçmek oldukça zor olabilir. Ancak, lens seçiminin çoğunu elemeye yardımcı olmak için, aşağıda avantajlarını ve dezavantajlarını açıklayarak ikisini ayrıştırmaya yardımcı olacağım.

ZOOM LENS AVANTAJLARI

Çok yönlülük.
Zoom lensleri satın almanın en belirgin nedeni çok yönlülüğüdür. Bazı insanlar tek bir “hepsini yap” zoom lens ile başka bir lense ihtiyaç duymayabilir. Bir fotoğrafçının çeşitli durumlarla başa çıkabileceğinden emin olması gerektiğinde zoom lensler harika olabilir – fiziksel olarak hareket etmeye gerek kalmadan zum halkasını çevirerek geniş açıdan telefotoya geçebilirsiniz. Örneğin manzara ve vahşi yaşam fotoğrafçıları genellikle belirli bir nokta veya alanla sınırlıdır, bu nedenle ilgi çekici bir alanı yakınlaştırmak bir çekimi düzgün bir şekilde kadraja almak için çok değerli olabilir.

Taşınabilirlik
Tek bir zoom lens iki veya üç prime lens yerini alabilir. Bu tek bir takılı lensle hareket etme konusunda rahatlık getirdiği anlamına gelir. Tek bir yakınlaştırma lensi büyük bir sırt çantası taşımanızı engelleyebilir. Bir bakıma, bazı zum objektifler ağırlığı azaltmanıza izin verir, çünkü tüm menzili kaplamak için birkaç prime getirmeniz gerekmez. Daha az lens değişimi aynı zamanda daha temiz sensör ve optik elemanlar anlamına gelir.

Dezavantajları

Bunun için prime lensin avantajlarını okuyunuz.

PRIME LENS AVANTAJLARI

Fiyat, Ağırlık, Boyut, Işık, Alan Derinliği, Kontrast , Renk , Bokeh , Keskinlik ve Detay

Maliyet
Birçok modern prime lens, zoom benzerlerinden çok daha ucuzdur. Bu nedenle, bir bütçedeki fotoğrafçılar, dünya standartlarında optikleri, bu pahalı değişken odak uzaklığına sahip lenslerin maliyetinin çok altında deneyimleme şansına sahiptir ve her zaman ucuz, düşük kaliteli zoom lenslerle uzlaşmaya gerek yoktur.

Ebat ve ağırlık
Şaşırtıcı bir şekilde, birçok prime lens zoom lenslere kıyasla çok daha küçüktür. Zoom lens de kullanılan taşınabilirlik konusuna tekrar değinecek olursak bazen 2 yada 3 prime lens 1 zoom lens kadar yer ve ağırlık kaplayabilir.

Alan Derinliği
En hızlı en profesyonel zum lenslerin bile sabit maksimum f / 2,8 diyaframı vardır. Hızlı, profesyonel prime lensler ise f / 0.95 kadar genişleyebilir. Bu nedenle, sadece daha iyi ışık toplama yetenekleri sunmakla kalmaz, aynı zamanda sığ alan derinliği sunarlar, bu da “bokeh” olarak bilinen güzel bir şekilde oluşturulmuş arka plan vurgularına sahip fotoğraflar ile sonuçlanabilir.

F / 1.4 gibi hızlı diyafram açıklığına sahip ana lensler, estetik açıdan hoş görüntüler sağlayan son derece güzel nesne ayırma özellikleri sunar.
85 mm f / 1,4 prime lensle fotoğraflanan portre arkaplandan titizlikle ayrılıp konuyu öne çıkartabilir.
Yeni başlayan birçok fotoğrafçı, kit zoom lenslerini kullanırken neden güzelce ayrılmış nesneler elde edemediklerini merak ediyor. Kit zoom lenslerle, “yumuşak” arka planlar elde etmek çoğu zaman imkansızdır.

Işık
Hızlı prime lens, daha büyük / daha geniş diyafram açıklığı sayesinde düşük ışıklı ortamlarda nesneleri bulanıklaştırma olmadan çekmenize olanak tanır. Tipik olarak daha basit optik tasarımlar nedeniyle, prime lensler f / 2 veya hatta f / 1.2’ye kadar kolayca “açılabilir”.

Dezavantajları

Öğrenme Faktörü
Birçok fotoğrafçı, eski moda bir şekilde yürüyerek “yakınlaştırmak / uzaklaştırmak” zorunda kalmanın kompozisyonu öğrenmek ve daha iyi açılar bulmak için iyi bir yol olduğuna inanıyor. Aynı zamanda bir kişinin lense daha iyi alışmasına ve onu tam potansiyeline kullanmasına yardımcı oluyor. Buna kısmen katılıyorum ve 16mm’lik prime lensimin bazı açılardan bana yardımcı olduğunu söyleyebilirim, ancak dürüstçe, böyle bir kısıtlama yeni başlayan biri için öğrenme sürecinize eşit derecede zarar verebilir. Eğer yeni bir fotoğrafçıysanız en azından odak aralıklarını öğrenmek için bir zoom lensine sahip olmanın önemli olduğunu düşünüyorum.

Kullanım alanı;

Makineler ve lenslerin özelliklerini tanıdığımıza göre artık seçimimizi kolayca yapabiliriz. Zoom lens mi? Prime lens mi? Geniş açı mı? Tele mi? Açık diyafram mı? Kısık Diyafram mı? Ek olarak: Titreme azaltıcı, Su geçirmezlik, Sessiz hızlı odaklama, Diyafram halkası

Artık çok uzatmadan hızlıca üzerinden geçelim.

Çekmek istediğiniz konu yada hali hazırda bir kit lensiniz var ve 2. bir lens arayışı içinde iseniz sıklıkla çektiğiniz konuları düşünmelisiniz. Portre mi, yıldız fotoğrafçılığı mı, manzara fotoğrafçılığı mı, sokak fotoğrafçılığı mı, yemek fotoğrafçılığı mı… Bu sorular lens aralığınızı daraltıyor.

SONUÇ(Nihayet):

Portre için: 50mm ve üzeri tele lensler, açık diyafram (f/ değeri olabildiğince düşük rakamlar f/1.2 vb)

Manzara Fotoğrafçılığı için: Uzaklardaki konuları kadraja almak için tele zoom lensler, tüm manzarayı kadrajlamak için geniş açı keskin lensler.

Yıldız Fotoğrafçılığı için: Geniş açı ve ultra geniş açı 24mm ve altı, açık diyafram, renk sapması olmayan optik kaplamalı lensler.

Organizasyon Fotoğrafçılığı: Odak mesafesini kontrol altında tutup rahat çalışabilmek için standart zoom lensler.

Spor Fotoğrafçılığı: Futbol, araba yarışları, uçak gösterileri, olimpiyatlar vb. yakınlaşamayacağınız, uzaktan çekim yapmanızı gerektiren etkinlikler için tele zoom lensler.

Yemek Fotoğrafçılığı: Geniş açı/Standart açı zoom, arka plan bulanıklığı konuyu ayırmak için açık diyafram(düşük f değerleri) olan lensler.

Video içerikli çekimler için: Sessiz odaklama (Linear Motor), Titreme Azaltıcı(Image Stabilizer) özellikli geniş açı/standart açı zoom lensler.

Sokak Fotoğrafçılığı: Genellikle eğer konunuzu arka plandan ayırmanızı çok gerektiren bir durum yok ise yüksek F(diyafram) değerleri ile konunuzun netliğini kaçırmamak tüm alanı(sokağı) konuya dahil tutmak için net alan içinde tutmaya çalışılır. Hava koşullarına dayanıklı ve su geçirmez bir lens her koşulda çekim yapmanıza destek olabilir.

NOT: Lens önerileri kişisel tercihlere göre değişebilir nihai ve kullanılması şart olan lensler değildir. Genel olarak kullanım amacınıza kolaylık sağlayabilecek çektiğiniz fotoğraflarda aklınızdakini yansıtmanıza olanak sağlayacak lenslerdir. Portre lensi önerisi olarak prime/sabit odak 50mm-85mm, F1.2 – F1.4 gibi lensler önerilse de benim kişisel tercihim sokak gibi hareketli bir ortamda alan derinliğini ve çevresel faktörleri kontrol altında tutabilmek adına XF50-140mm F2.8 (Fullframe karşılığı 75-210mm) oldu. Workshoplara, eğitimlere katılarak deneyimleyebilir yada internet üzerinde biraz araştırma ile fotoğraf, video kıyaslamaları izleyerek daha sonra oluşabilecek herhangi bir pişmanlığa engel olabilirsiniz.

Bol çekimler.